Tip 2 Diyabet

Erişkinlerde görülen diyabettir. Pankreas insülin üretir fakat insülin direnci nedeniyle vücut bunu gerektiği gibi kullanamaz. Daha çok 40 yaş üzerindeki kişilerde ortaya çıkar.

Belirtileri:

Poliüri (sık idarara çıkma)
Polidipsi (çok su içme)
Polifaji (çok yemek yeme)
Kilo artışı veya kilo aybı
Plazma kan glukoz düzeyinin yükselmesi (aç karnına 126 mg/dl’den yüksek olması)

Bunların dışındaki diğer belirtiler:

Ağız kuruluğu
Yorgunluk
Vücuttaki yaraların geç iyileşmesi
Kuru ve kaşıntılı cilt
Sık geçirilen enfeksiyonlar
Bulanık görme
Cinsel sorunlar
Ellerde, ayaklarda veya ağız çevresinde uyuşma, karıncalanma

Tip 2 diyabetin nedeni tam bilinmemekle beraber bazı risk gruplarında görülme olasılığı daha yüksektir. Bunlar:

Kilo fazlası olan bireyler
Beslenme alışkanlığı bozuk olanlar
Sedanter yaşam tarzı olan (egzersiz yapmayan) bireyler
Ailede başka kişilerde diyabet hastalığı bulunanlar
Gebelik sırasında diyabet gelişen veya 4,5 kg’dan daha ağır bebek doğuranlar
Bir hastalığın veya yaralanmanın stresini yaşayanlar
Stresli bir hayatı olanlar

Tip 2 diyabet tedavisinin esasları nelerdir?

Birinci basamak tedavi planında:

• Diyet yani beslenme alışkanlıklarının düzenlenmesi
• Yaşam tarzının değiştirilmesi
• Egzersiz programlarının uygulamaya konması yer almaktadır.

Eğer, bu tedavi planı ile kan şekeri normal sınırlar içinde tutulamazsa ağızdan hap olarak alınan şeker düşürücü ilaçlar tedaviye eklenir. Ancak bazı hastalarda kan şekeri düzeyini normal sınırlar içinde tutabilmek için insüline ihtiyaç duyulabilir. Bu durumlarda uygun dozda insülin enjeksiyonları ile tedavi desteklenir.

Şeker Yüksekliği Neden Önemli?

İnsülin pankreas bezi tarafından üretilen ve kana salınan bir hormondur. Ana görevi kandaki şekeri (glukozu) hücrelerin içine taşımaktır. Hücrelerdeki glukoz, günlük yaşamımızı devam ettirmeyi sağlan ana enerji kaynağıdır. Tip 2 diyabet, genellikle insülin salgılanmasında bir yetersizlik ve/veya hücrelerin bu hormona karşı duyarlılığının azalması sonucunda gelişir. Çünkü, sindirim sistemi kaynaklı direnç hormonları ve hücre içindeki bazı sinyal mekanizmaları ya insülinin hücre içine girişine izin vermez ya da hücre içinde insüline karşı bir direnç oluşur. Bu tabloya “İnsülin Direnci” denilmektedir. Direnç nedeniyle insülin normal işlevini yerine getiremez. Tip 2 diyabette başlangıçta insülin salınımı artar ancak artan insülin salınımı da kandaki yüksek şeker seviyelerini azaltamaz. İnsülin görevini yerine getiremeyince, besinlerle aldığımız şeker ve diğer besin unsurları ihtiyaç duyan hücrelere giremez. Böylelikle, hücrelerde şeker azlığı yaşanırken, kandaki şeker seviyeleri normal değerlerin üstüne çıkar. Kandaki şekerin çok artması, zehir etkisi yaratır ve vücudun tüm hücrelerini tahrip eder.

Tip 2 Diyabet Tedavisinde Metabolik Cerrahi

Tip 2 diyabet hastalarındaki İnsülin Direnci’nin hem hücre öncesi hem de hücre içi bileşenleri vardır. Bu tabloda özellikle sindirim sistemi kaynaklı direnç hormonları tıpkı bir “zırh” gibi hücrelerin etrafını sararak insülinin hücre içine girişini engelleyerek kilit rol oynarlar. Metabolik Cerrahi uygulamaları neticesinde sindirim sistemi kaynaklı direnç hormonları söner. Hücrenin etrafındaki bu “zırh” açılır ve insülin kolaylıkla hücre içine girer. Benzer şekilde ameliyattan 2-3 ay sonra yağ, protein metabolizması ve karaciğer yağlanması ve hasarı da düzeldiği için hücre içi sinyal iletim mekanizmaları da tersine döner. Sonuç olarak Metabolik Cerrahi uygulamaları sonrası hastaların kan şekerleri, kolesterol ve trigliserid seviyeleri yanı sıra tansiyon yüksekliği, kilo fazlalığı, karaciğer yağlanması, göz-böbrek hasarı ve ayak yaraları gibi sorunları tek bir operasyon ile giderilmiş olur.

Kimler Metabolik Cerrahi için Adaydır?

• Uygun tedaviye rağmen kan şekerini kontrol altına alamayan hastalar
• Göz, kalp, böbrek, karaciğer, ayaklar gibi organ hasarı belirti ve bulguları yaşamakta olan hastalar
• Ciddi kilo problemi olan hastalar

Ülkemizde hizmet veren tek metabolik cerrahi ünitesi olarak halkımızı ve kamuoyunu aydınlatma sorumluluğumuz olduğunun bilincindeyiz. Bu maksatla günümüze değin tedavi ettiğimiz hastalarımıza ait tüm sonuçlarımızı şeffaf bir şekilde paylaşma yükümlülüğümüzü yerine getirmekteyiz.
Bu bölümde ünitemizde tedavi edilmiş olan tüm hastalarımıza ait sonuçlar açık ve net bir şekilde paylaşılmıştır. Bu bölümün amacı günümüze değin Metabolik Cerrahi uygulanmış tüm hastalarımıza ait kan şekeri kontrol oranları, kolesterol ve hipertansiyon ile ilgili tedavi sonuçlarını ortaya koymaktır.
Bunların yanı sıra komplikasyon oranlarımız da net bir şekilde hasta haklarına saygı çerçevesinde isim belirtilmeden sayı ve yüzde olarak ifade edilmiştir.
Tüm bu sonuçları irdelerken akılda tutulması gereken 3 önemli nokta vardır.

1. Metabolik Cerrahi uygulamaları mevcut medikal tedaviye rağmen kan şekeri kontrol altına alınamayan “dirençli diyabet” hastalarına uygulanmaktadır. Yani, ifade edilen oranlar herhangi 100 diyabet hastasına ait değil; halk dilindeki ismiyle şeker ameliyatı, bilimsel ismiyle Metabolik Cerrahi uygulanmış “dirençli diyabet” hastalarına ait olan uygulamalara ait sonuçlardır.
2. Bir tip 2 diyabet hastasının metabolik cerrahi uygulamalarından fayda görebilmesi için vücudundaki (endojen) insülin depolarını tüketmemiş olması gerekmektedir. Oysa kan şekerinin yükselip, şeker hastalığına yakalanan bireylerin tanı anında dahi insülin depolarının %50 oranında azaldığı bilimsel çalışmalarla gösterilmiştir. Yani tanı anında depolarının ortalama %50’sini kaybetmiş hastalara yıllar sonra, insülin depoları çok daha belirgin bir şekilde azaldığı bir dönemde bu ameliyatlar uygulanmaktadır.
3. Tip 2 diyabet hastalığında organ hasarının 2 önemli nedeni vardır. Bunlar Makrovasküler Hasar (büyük damar hastalığı) ve Mikrovasküler Hasar (küçük damar hastalığı). Makrovasküler hasar koroner (kalp damarı), karotis (şah damarı), femoro-popliteal (bacak damarları) gibi nispeten büyük çaplı damarları etkilerken, Mikrovasküler hasar göz, böbrek, ayakucu gibi daha küçük çaplı damarlara ait hasarları ifade eder. Her iki hasar tipine ait belirli bir süreç söz konusudur. Tanı konduğunda çoğu hastanın 2-3 yıllık bir hastalık geçmişi olduğu kabul edilir. Makrovasküler hasar şeker hastalığı başlamadan önce başlar. Tanı konduğunda çoğu hastada makrovasküler hasar sürecinin %50’lik bir bölümü tamamlanmıştır. Mikrovasküler hasar ise kan şekerinin yükselmesi ile başlar ve tanı konduğu dönemde çoğu hastada bu sürecin %25’lik bir bölümünün tamamlandığı kabul edilir. Metabolik Cerrahi için başvuran hastalarda ise makrovasküler hasarın için %70-75, mikrovasküler hasarın ise %45-50’lik hastalık sürecini tamamladığı kabul edilmektedir. Kabaca, Metabolik Cerrahi büyük damar hasarı %75, küçük damar hasarı da %50 oranına geldiği dönemde ameliyat gerçekleştirilmektedir.

Tüm bu olumsuz faktörlere rağmen Metabolik Cerrahi’nin kan şekeri kontrolünü sağlama üzerindeki başarı oranları %90’ların üzerindedir. Bizim de kendi hasta grubumuza ait sonuçlar bunu destekler niteliktedir. Tüm hastalarımıza ait sonuçlar aşağıda özetlenmiştir.

• Ameliyat olan toplam hasta sayısı: 465.
• İlaçsız kan şekeri kontrolü sağlanan hasta sayısı: 423 (%90,9)
• Kan şekeri kontrolü için 1 adet şeker hapı (OAD=Oral Anti Diyabetik) kullanan hasta sayısı: 23
• Kan şekeri kontrolü için 2 adet şeker hapı (OAD=Oral Anti Diyabetik) kullanan hasta sayısı: 15
• Kan şekeri kontrolü için günlük tek doz insülin kullanan hasta sayısı: 2
• Kan şekeri kontrolü için insülin pompası kullanan hasta sayısı: 2 (Ağır diyabetik nefropati nedeniyle).
• Kan şekeri kontrolü için ilaç/insülin kullanması gereken hasta oranı: %9,1.

Görüldüğü üzere Metabolik Cerrahi uygulamaları ile en dirençli tip 2 diyabet hasta grubunda dahi %90’ın üzerinde kan şekeri kontrolü sağlanabilmiştir. Başarılı tedavi oranı hipertansiyonu olan hastalarda %96,4 (ilaçsız normal tansiyon değerleri) ve kolesterol yüksekliği olan hastalarda %92,5 (ilaçsız normal kolesterol / trigliserit değerleri) olarak tespit edilmiştir.

Komplikasyon oranlarımıza gelince;

• Anastomoz/stapler kaçağı (bileşke/dikiş yerlerinden sızıntı): 5 hasta
• Safra kaçağı: 2 hasta
• Bilier striktür (safra blokajı): 1 hasta
• Kanama: 2 hasta
• Enfeksiyon: 4 hasta
• Karın içi apse: 1 hasta
• Atelektazi (Akciğerde balgam tıkacı): 1 hasta
• Toplam komplikasyon sayısı: 16 hasta
• Toplam komplikasyon oranı: %3,44 (16/465)
• Kaybedilen hasta sayısı:1
• Ölüm oranı: %0,2